A Kodak-quality photo of a multicultural group of people in a professional setting, depicting cultural differences in communication styles.

# **Hoe culturele verschillen jouw communicatiestijl beïnvloeden**

Stel je voor: je hebt net een nieuwe collega uit Duitsland. Jullie werken samen aan een project, en terwijl jij gezellig een praatje probeert te maken bij de koffieautomaat, geeft hij korte, directe antwoorden en gaat meteen weer aan het werk. “Nou, ongezellig,” denk je misschien. Maar voor hem is dat waarschijnlijk helemaal niet zo bedoeld.

Of je bent op vakantie in Spanje en probeert iets te regelen met de receptionist van je hotel. Jij wilt snel to the point komen, maar hij neemt uitgebreid de tijd om eerst over het weer te praten en te vragen hoe je dag was. “Schiet eens op,” denk je. Maar voor hem is dát juist hoe je een goed gesprek begint.

Herkenbaar? Dit soort situaties zijn hét bewijs dat cultuur een enorme invloed heeft op hoe we communiceren. En het gaat niet alleen om taal, maar ook om **intonatie, lichaamstaal, directheid en zelfs stilte.**

Maar hoe zorg je ervoor dat je niet constant in dit soort ongemakkelijke misverstanden belandt? Tijd om daar eens in te duiken!

## **Waarom cultuur je communicatiestijl bepaalt**

Je communicatiestijl is niet alleen iets wat je ‘gewoon zo doet’. Het wordt beïnvloed door waar je opgroeit, hoe je bent opgevoed en de sociale normen van jouw omgeving. Wat in de ene cultuur beleefd is, kan in een andere cultuur juist onbeschoft overkomen.

Denk maar aan deze verschillen:

– **Direct versus indirect:** Nederlanders staan bekend om hun directe communicatie. We zeggen wat we denken en verwachten dat anderen dat ook doen. Maar in bijvoorbeeld Japan is het juist gebruikelijk om dingen subtiel en indirect te verwoorden.
– **Formeel versus informeel:** In sommige culturen (zoals Duitsland of Frankrijk) wordt formeel taalgebruik op de werkvloer gewaardeerd, terwijl we in Nederland onze baas soms net zo aanspreken als een vriend.
– **Expressief versus terughoudend:** In Zuid-Europese of Latijns-Amerikaanse landen zie je vaak veel handgebaren, een luide stem en veel enthousiasme. In Scandinavische landen wordt een rustige, beheerste houding juist gewaardeerd.

Weten hoe deze verschillen werken, helpt je om niet alleen misverstanden te voorkomen, maar ook om beter samen te werken, relaties op te bouwen en miscommunicatie te verminderen.

## **Typische misverstanden (en hoe je ze voorkomt!)**

Nu we weten dat cultuur invloed heeft op communicatie, laten we eens kijken naar veelvoorkomende misverstanden en hoe je ermee omgaat.

### **1. “Waarom is hij zo kortaf?”**
💬 **Het probleem:** Je praat met een collega uit Scandinavië of Duitsland en hebt het idee dat hij bot of ongeïnteresseerd is. Korte zinnen, weinig small talk.

✅ **Wat je kunt doen:** Begrijp dat directheid in deze culturen vaak niets te maken heeft met ongeïnteresseerd zijn. Wil je toch een beetje losser contact? Begin het gesprek met een simpele vraag zoals: “Hoe was je weekend?” Vaak helpt dat al.

### **2. “Waarom draaien ze zo om de hete brij heen?”**
💬 **Het probleem:** Je werkt samen met iemand uit Japan of Indonesië en je krijgt nooit een duidelijk “ja” of “nee”. Alles blijft vaag en beleefd.

✅ **Wat je kunt doen:** In veel Aziatische culturen wordt direct “nee” zeggen als onbeleefd gezien. Let op subtiele hints: pauzes, vage antwoorden of een glimlach kunnen eigenlijk betekenen dat iemand iets níet wil. Stel open vragen en wees geduldig.

### **3. “Waarom praat hij maar door zonder mij iets te vragen?”**
💬 **Het probleem:** Je hebt een gesprek met iemand uit de VS of Zuid-Amerika en hebt het gevoel dat hij non-stop praat zonder je ruimte te geven om iets terug te zeggen.

✅ **Wat je kunt doen:** In sommige culturen is praten juist een teken van enthousiasme en betrokkenheid. Wil je ruimte krijgen? Probeer lichaamstaal te gebruiken, zoals een subtiele handbeweging of een korte pauze in de ademhaling als hint dat jij iets wilt zeggen.

## **Hoe pas je je communicatiestijl aan?**

Nu je weet dat communicatie sterk beïnvloed wordt door cultuur, kun je daar iets mee doen. Dit betekent niet dat je jezelf compleet moet veranderen, maar een beetje flexibiliteit helpt enorm.

### **1. Pas je toon en directheid aan**
– Werk je samen met iemand die heel direct is? Neem dingen niet te persoonlijk.
– Spreek je met iemand die indirect is? Probeer tussen de regels door te lezen.

### **2. Leer van lichaamstaal**
– In sommige culturen betekent oogcontact zelfvertrouwen, in andere kan het als respectloos worden gezien.
– Let op gezichtsuitdrukkingen en houdingsverschillen, ze zeggen vaak meer dan woorden.

### **3. Wees nieuwsgierig en vraag door**
– Vraag je internationale collega’s of vrienden hoe zij bepaalde communicatievormen ervaren.
– Leer een paar basiszinnen of omgangsregels uit andere culturen. Dit wordt vaak enorm gewaardeerd!

### **4. Wees geduldig en niet te snel met oordelen**
– Wat voor jou ‘normaal’ is, is dat voor iemand anders misschien helemaal niet.
– Soms zit er een hele logische reden achter een communicatiestijl die voor jou raar lijkt.

## **Praktijkvoorbeeld: De Nederlandse directheid**

Even een testje: je hebt een vergadering en je vindt het idee van je collega **totaal niet handig**. Wat zeg je?

A) “Ik denk dat dit echt geen goed idee is.”
B) “Interessante gedachte, misschien kunnen we het nog iets anders benaderen?”

Als je A kiest, pas je waarschijnlijk goed in de Nederlandse directheid. Als je B kiest, heb je waarschijnlijk een meer indirecte communicatiestijl (zoals in veel Engelstalige landen).

Het punt? Er is **geen juiste of foute manier** van communiceren. Maar het helpt om te weten hoe anderen je woorden kunnen interpreteren.

## **Tot slot: Hoe kun je morgen al bewuster communiceren?**

Wil je meteen iets doen met wat je hebt geleerd? Probeer dit eens:

✔ **Let bewust op de communicatie van mensen om je heen.** Wie is direct? Wie is meer terughoudend?

✔ **Pas je eigen stijl eens een beetje aan.** Ben je altijd direct? Probeer eens een meer diplomatieke benadering. Ben je juist heel voorzichtig? Durf wat duidelijker te zijn.

✔ **Vraag door en wees nieuwsgierig.** Mensen vinden het vaak leuk als je interesse toont in hun achtergrond en communicatiestijl.

Je hoeft geen expert te worden in interculturele communicatie, maar een beetje bewustzijn kan al veel verschil maken. En wie weet? Misschien voorkom je zo een ongemakkelijke stilte bij de koffieautomaat of een misverstand in je volgende internationale Zoom-meeting.

Veel succes! En laat vooral weten: **welke communicatiestijl past het meest bij jou?** 😄